به گزارش آی فیلم 2،مراسم تدفین و خداحافظی با مردگان در ایران از دوران باستان تا به کنون همواره آداب خاصی داشته است. این موضوع را می‌توان به درستی از شکل و شمایل گورستان‌ها و نمادهایی که روی قبرها قرار دارند، دریافت.
«گورستان گردی» فرصتی برای آشنایی با سنگ قبرهای عجیب و شیوه‌های مختلف تدفین است که در عصر حاضر علاقه مندان بسیاری پیدا کرده و تورهای زیادی با این عنوان بر گزار می‌شود. وجود گورستان‌های اسرار آمیز و میل انسان به ماجراجویی باعث به وجود آمدن این شاخه از گردشگری شده است.
در ایران گورستان های اسرارآمیز زیادی وجود دارد که یکی از آن ها «کان گنبد» در ولایت «ایلام» است.
در آن سوی «کبیر کوه» در دامنه یکی از پشته‌های کوه «شاه نخجیر»، گورستانی خود نمایی می‌کند که طول و عرض تقریبی آن ۳۵۰متر است و در 17 دلو 1379 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
گورستان «کان گنبد» در 30 کیلومتری جنوب شرقی ایلام موقعیت دارد؛« کان» به زبان کوردی یعنی خانه و «گنبد» یعنی گنج پنهان شده.
این گورستان ترکیبی از خاک و صخره است و گور‌ها عمدتا در بالا و دامنه آن مشاهده می‌شوند؛ نتایج بررسی کاوش‌های باستان شناسان در محوطه این گورستان نشان می‌دهد که آثار آن به دوره تاریخی (۲۶۰۰-۲۵۰۰ ق. م) و یا (۴۶۰۰-۴۵۰۰ ق. م) تعلق دارد.
گورستان کان گنبد متشکل از تعدادی قبور، دو طبقه پیش از تاریخ بوده که هر کدام از قبور بیان کننده نوع مذهب و اعتقاد مردم این مناطق بر اساس نوع تدفین مردگان خود در پیش از تاریخ بوده است.
این گورستان برای گذشتگان خود دارای تاریخ و فرهنگ خاصی است که امروز این گورستان در ۳ کیلومتری جنوب شرقی و در مسیر ایلام به ارکواز ملکشاهی است.
در میان خاک‌های گورستان تعداد زیادی مهره، عقیق، یک حلقه فلزی و یک قطعه صرف به طول ۸ سانتی‌متر با مقطعی چهار گوشی به دست آمده است.
همه چیز در این گورستان عجیب است ، از بقای ۴ جسد یافت شده که به هم ریخته‌اند و هیچ گونه انسجامی بین استخوان‌های بدن اجساد وجود ندارد تا پیدا کردن خنجر، عقیق و شمشیر که ذهن باستان شناسان را نیز درگیر خود کرده است.
بر اساس شایعاتی که میان گردشگران رواج دارد گفته می شود پادشاهی که در آن زمان حکومت را بر دست داشت گنج ارزشمند خود را در آن پنهان کرد تا هیچکس دستش به آن نرسد. افراد زیادی در زمان قدیم برای به دست آوردن این گنج تلاش، جنگ و ستیز انجام داده‌اند تا به گنج پادشاه در کان گنبد برسند اما حرص و طمع آن‌ها باعث شد در مبارزه شکست بخورند و بمیرند؛ در نهایت آثار باستانی از جمله خنجر و عقیق به جا مانده از آن‌ها هم اکنون توسط سازمان میراث فرهنگی ایران مشاهده شده است.
گفتنی است با توجه به قدمت و فرهنگی که گورستان «کان گنبد» به ولایت «ایلام» بخشیده است، بزرگان این منطقه می‌گویند «گنج» با ارزش این منطقه همان فرهنگ و اصالتی است که به تمامی مردم تعلق دارد و این منطقه روایتگر اصالت ایلامیان باستان شده است.
م آ
